محمد بن عمر کشی

محمد بن عمر بن عبدالعزیز کَشّی مشهور به کَشّی از رجالیان شیعه در قرن چهارم قمری. معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین با موضوع معرفی و ارزیابی اصحاب و راویان امامان شیعه، اثر اوست که شیخ طوسی آن را تلخیص کرده است.

شرح حال

ابوعمرو، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، ملقّب به «کشی» است. او منسوب به کشّ (شهری در ماوراءالنهر نزدیک به نخشب و مشهور به سبز) است. این منطقه امروزه در جنوب ازبکستان واقع است.

در نیمه اول قرن چهارم هجری، همزمان با کلینی می‌زیسته و در بسیاری از اساتید و شاگردان، با وی شریک بوده است. درگذشت او را حدود ۳۴۰ق ثبت کرده‌اند.

جایگاه روایی

منابع رجالی شیعه، کشی را فردی ثقه، آگاه به اخبار و رجال و دارای علم فراوان دانسته، ولی در عین حال تاکید کرده‌اند که او از راویان ضعیف نیز روایت کرده است.

کشی نویسنده کتاب «معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین» است که شامل رجال شیعه و غیر شیعه بوده است. شیخ طوسی آن را خلاصه کرده و آن را «اختیار معرفة الرجال» نامیده است. امروزه فقط همین خلاصه موجود است و کتاب اصلی در دست نیست.

مذهب

رجالیان در بیان مذهب کشی، عباراتی همچون: «حسن الاعتقاد» و «مستقیم المذهب» را به کار برده‌اند که بیانگر شیعه بودن اوست. نجاشی گفته است: کشی در خانه محمد بن مسعود عیاشی که محل رفت و آمد شیعیان بود، درس آموخت.

مشایخ و اساتید

تنها از عیاشی به عنوان استاد کشی یاد شده و از دیگر اساتید او نامی به میان نیامده ولی می‌توان برخی از مشایخی که کشی از آنها روایت کرده، جزو اساتید او به شمار آورد. برخی از آنان که نام‌شان در خود رجال کشی آمده، عبارتند از:

پانویس

منابع

• ابطحی، سید محمدعلی، تهذیب المقال، قم، ناشر: مؤلف، ۱۴۱۷ق.
• امین، سید محسن، اعیان الشیعة، حققه واخرجه: حسن الامین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م.
• حسینی دشتی، سیدمصطفی، معارف و معاریف: دایرة المعارف جامع اسلامی، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه، ۱۳۷۹ش.
• حائری، ابوعلی محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، قم، موسسه آل البیت، ۱۴۱۶ق.
• لغت‌نامه دهخدا.
• طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفه الرجال، مقدمه حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش.
• مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.